Osmanlı'da Çocuk Olmak // SAYI: 123 (Kasım 2018)

Maziye ait hatıralarımızda; gözümüz gibi baktığımız, maddeten ve manen iyi bir insan olsun diye çabaladığımız çocuklarımızın ve hatta kendi çocukluÄŸumuzun yeri bir baÅŸkadır. Hayatın babadan oÄŸula ve dededen toruna aktarılan bir deÄŸerler bütünü olduÄŸunu da düÅŸünürsek, çocukluÄŸumuza dair bu hatıralar ve evladımızı yetiÅŸtirirkenki tavrımız, aslında bizlere büyük büyük dedelerimizden, ninelerimizden miras.

Peki Osmanlı vatandaşı olan bu dedeler, nineler nasıl bir çocukluk geçirmiÅŸtir hiç merak ettiniz mi? Kendilerine deÄŸer verilmemiÅŸ mi yoksa doÄŸduklarında, “oÄŸlum falan efendi”, “kızım filan hanım” dünyaya geldi diye daha bebekken birer efendi ve hanım mı olmuÅŸlar? Hepsi cahil miymiÅŸler, yoksa daha 4-5 yaÅŸlarında eÄŸitime baÅŸlayıp temel dinî ve dünyevî ilimleri öÄŸrenmiÅŸler mi? Bu eÄŸitime nasıl baÅŸlamışlar peki? Öyle zannedildiÄŸi gibi zorla ve korkarak mı yoksa bütün mahallenin katıldığı, daha küçük çocukları da mektepe teÅŸvik eden “Âmin Alayı” veya “Bed-i Besmele” denilen bir
merasimle mi?

Ahmet Apaydın tarafından kaleme alınan bu ayki dosyamız, doÄŸumundan mektep yıllarına, oynadığı oyuncaklardan okuduÄŸu kitaplara ve en nihayetinde bir yetiÅŸkin olmasına kadar “Osmanlı çocuÄŸu”nu ana hatlarıyla sizlere tanıtmayı hedefliyor. Doç. Dr. Selim Hilmi Özkan, Osmanlı’nın en hassas olduÄŸu konulardan Ehl-i Sünnet itikadının nasıl korunduÄŸuna
dair misaller veriyor. Ä°stanbul’un iÅŸgalinin 100. yılı dolayısıyla Tunahan Kanıcı, iÅŸgal Ä°stanbul’undan insan manzaraları sunuyor. Ayrıca; Enver PaÅŸa’nın, Beyazıt’a uçak inip inmeyeceÄŸini sormasının arkasında yatan düÅŸünceyi Emre Boyacı; Gebze Çoban Mustafa PaÅŸa Külliyesi’ndeki kûfi besmelenin, Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nin giriÅŸini de süslediÄŸini Recep Kankal yazdılar.

Bilvesile, Mevlid Kandili’nizi tebrik eder, gelecek sayımızda da buluÅŸmayı dileriz...